Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 356
Pozycja Psychologiczne korzyści wspinaczki skalnej – badanie jakościowe(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Strzelczak, AnnaBadanie miało na celu odpowiedź na pytanie, jaką rolę w budowaniu odporności psychicznej człowieka pełni aktywność sportowa, a dokładnie wspinaczka skalna. Zastosowaną metodą była Interpretacyjna Analiza Fenomenologiczna (IPA). Przeprowadzono sześć częściowo ustrukturowanych wywiadów pogłębionych z osobami o wysokich umiejętnościach wspinaczkowych i z kilkuletnim stażem we wspinaczce. Respondenci opowiadali o praktyce wspinania w kontekście radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi. Wyniki wskazują, że wspinaczka wiąże się z przeżywaniem stanu flow i głębokiej uważności, a więc z doświadczeniem ściśle związanym z pojęciem rezyliencji. Ponadto regularnie podejmowana aktywność przekładała się u badanych m.in. na poprawę samooceny, wzrost poczucia własnej skuteczności czy lepszą kontrolę emocjonalną.Pozycja Michael Balint – lekarz i psychoanalityk(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Stelcer, BogusławTekst przedstawia życie i działalność Michaela Balinta w kontekście zjawisk społecznych i ideowych na przełomie XIX i XX wieku pojawiających się na Węgrzech. Zaprezentowano zarys uwarunkowań towarzyszących powstaniu Węgierskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego z wiodącą rolą Sándora Ferencziego oraz obszar zagadnień podejmowanych przez jego następców. Ukazano postać Balinta jako przedstawiciela i kontynuatora skupionej wokół Ferencziego grupy intelektualistów, wskazując zarazem jego osobisty wkład w rozwój koncepcji psychoanalitycznych oraz ich praktyczne i terapeutyczne walory możliwe do zastosowania w praktyce lekarza medycyny ogólnej.Pozycja Zastosowanie wybranych technik psychodramatycznych w grupowym treningu balintowskim(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Rudecka, Anna; Pazik, JoannaOpracowanie prezentuje podstawowe założenia treningu balintowskiego i psychodramy oraz zastosowanie wybranych technik psychodramatycznych w treningu balintowskim. Przedstawia przebieg klasycznej grupy Balinta oraz grupy prowadzonej metodami psychodramy psychoanalitycznej i morenowskiej, jak również wartość zastosowania w pracy z grupą balintowską technik uaktywniających ciało.Pozycja Wstęp(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Wilczek-Rużyczka, EwaPozycja Zdrowie psychiczne w okresie pandemii COVID-19(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Wilczek-Rużyczka, EwaZdrowie psychiczne związane jest z całym szeregiem doświadczeń człowieka, powiązanych pośrednio lub bezpośrednio ze zdrowiem. Koronawirus, który pojawił się w chińskim mieście Wuhan, swoim zasięgiem szybko objął cały świat i sprawił, że życie zdecydowanej większości ludzi zmieniło się po wybuchu pandemii COVID-19. Chociaż w różny sposób doświadczali oni pandemii, to z perspektywy psychologicznej kojarzy się ona z sytuacją trudną lub stresogenną, co wynika głównie z braku równowagi między wyzwaniami, przed jakimi staje człowiek (pracą zdalną, izolacją, utratą dochodów itp.), a zasobami, które pozwalają na radzenie sobie ze stresem. Problem ten dotyczy również Polaków, u których po wybuchu pandemii w 2020 r. wzrosło poczucie zagrożenia zdrowia i życia, doprowadzając do dwukrotnie większej liczby zachorowań na depresję i częstszego odczuwania innych objawów depresji, takich jak: spadek energii, bezsenność, trudności z koncentracją czy kłopoty z pamięcią. Istotne są też myśli samobójcze, utrata wiary w siebie, zmiany łaknienia i masy ciała. W związku z powyższym, celem podjętej analizy jest ukazanie w konkluzji, na tle doniesień światowych, zdrowia psychicznego Polaków oraz przedstawienie ryzyka nasilenia objawów depresyjnych i lękowych w dobie pandemii COVID-19 na podstawie przeprowadzonych w Polsce badań. Przytoczone zostaną m.in. wyniki badań własnych, w których 102 osoby swój stan psychiczny przed pandemią w większość określiły jako co najmniej dobry, a tylko 6% respondentów jako zły. Po wybuchu pandemii do 35,3% zwiększył się udział osób określających swój stan psychiczny jako zły, a 58,8% badanych stwierdziło u siebie pewne objawy psychosomatyczne. Z przeprowadzonej analizy można wnioskować, iż znaczna część populacji po doświadczeniu pandemii wymaga pomocy psychologicznej i terapeutycznej oraz wsparcia innych osób, ale też, że własne zasoby jednostki i wykorzystywane sposoby radzenia sobie ze stresem pozwalają na adaptację i przezwyciężanie przeciwności w sytuacjach trudnych, skutkując utrzymaniem zdrowia psychicznego.Pozycja Zdrowie psychiczne z perspektywy ewolucyjnej(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Wasilewski, BohdanZagrożenia zdrowia psychicznego stały się jednym z głównych problemów współczesnej cywilizacji. Z punktu widzenia ewolucyjnego gatunek ludzki wkroczył w kolejną fazę rozwojową, stopniowo przechodząc do zbiorowej formy egzystowania w ramach megaorganizmu (polis), w którym jednostki tracą zdolność do samodzielnej egzystencji, przystosowując się do pełnienia wyspecjalizowanych funkcji w ramach polis, które zapewnia im stałą ochronę i wspomaganie funkcji życiowych. Dotyczy to również funkcji psychicznych, w których psychika (inteligencja) zbiorowa stopniowo zastępuje psychikę (inteligencję) indywidualną. Akceleracji uległy ewolucyjne przemiany dotyczące mózgu ludzkiego, redukujące zakres i uniwersalność jego możliwości. Ewolucja gatunku homo sapiens łączy się z redukcją nowych ewolucyjnie struktur mózgu, głównie o hamującym oddziaływaniu na stare ewolucyjnie elementy mózgu, co skutkuje uwstecznieniem myślenia i działania do pierwotnych form stadnych. Jest to zdaniem autora głównym powodem powszechnie występujących zaburzeń emocjonalnych, wolicjonalnych i przewlekłego zmęczenia oraz głównym zagrożeniem cywilizacyjnym.Pozycja Wykształcenie matki – czynnik ochronny przed stresogennym oddziaływa niem braku wsparcia ze strony partnera w trakcie ciąży(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Merklinger-Gruchała, Anna; Kapiszewska, MariaDobrostan psychiczny kobiety ciężarnej to jeden z niezbędnych warunków nie tylko prawidłowego rozwoju płodu, ale także zdrowia dziecka zarówno w okresie noworodkowym, jak również w dalszych etapach życia. Ciąża często wiąże się z poczuciem bezradności, lęku, niepokoju czy nawet z depresją, które to czynniki zwiększają ryzyko przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej, a także poronienia. W szczególności chroniczny stres jest związany z niechcianą ciążą, negatywną reakcją partnera, brakiem jego zaangażowania, a w skrajnych przypadkach – nieuznaniem ojcostwa. Zmiany kulturowe i strukturalne, które dokonały się po transformacji ustrojowej w Polsce, rosnąca liczba związków nieformalnych i rodzących się w nich dzieci skłaniają do pytania, czy pozostawanie matki w nieformalnym związku, czy też brak akceptacji dziecka przez ojca może mieć wpływ na rozwój płodu, np. kończący się urodzeniem dziecka z niską masą urodzeniową (low birth weight, LBW) (<2500 g) i czy na ten ewentualny związek mają wpływ zasoby edukacyjne kobiety. Celem badania była ocena, czy na gorszą kondycję zdrowotną noworodka, mierzoną LBW, mają wpływ większe zasoby matczyne (posiadane wykształcenie) rekompensujące stresogenny brak wsparcia ojca podczas ciąży, pośrednio mierzony stanem cywilnym matki, a w związkach pozamałżeńskich przez legitymizacje bądź nie dziecka przez ojca. Badanie zostało przeprowadzone z wykorzystaniem danych pochodzących z rejestru urodzeń Głównego Urzędu Statystycznego w okresie 1995–2009. Stwierdzono, że wpływ mniejszego zaangażowania ojca lub jego brak na ryzyko urodzenia dziecka z LBW był istotnie większy u kobiet z niższym wykształceniem, co potwierdza synergistyczne oddziaływanie obu czynników (czynnika stresogennego, tj. braku zaangażowania ojca, i zasobów edukacyjnych matki). Wyższe wykształcenie matki (większe zasoby osobiste) może stanowić czynnik ochronny przed stresogennym oddziaływaniem braku wsparcia ze strony partnera w trakcie ciąży.Pozycja Zyski i straty w kontekście różnych zasobów psychologicznych u osób w sytuacji trudnej(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Słowik, PiotrWprowadzenie: W opracowaniu podjęto tematykę zysków i strat w kontekście deklarowanych przez badanych różnych zasobów psychologicznych. Postawiono pytanie, czy zasoby wyróżnione na podstawie koncepcji Hobfolla wiążą się z zasobami z innych koncepcji teoretycznych. Poszukuje się również szerszego kontekstu oddziaływań badanych zasobów odnośnie do doświadczanych sytuacji trudnych przez osoby badane, a także związanych z tym emocji negatywnych. Materiał i metody: W badaniu uczestniczyło 185 osób, w tym 143 kobiety oraz 42 mężczyzn. Wiek badanych wahał się od 18 do 66 lat (średni wiek 36 lat). W badaniach wykorzystano m.in.: Kwestionariusz Samooceny Zysków i Strat (COR), Kwestionariusz SOC-29, Skalę Prężności (SPP-25), Skalę GSES, Test PLT, Inwentarze STAI oraz NEO-FFI. Wyniki: Wyniki badań uwidaczniają występowanie wielu istotnych zależności dodatnich pomiędzy badanymi zasobami ogólnymi (i ich składowymi), czyli między poczuciem koherencji, prężności, sensu życia i własnej skuteczności. Istnieje także wiele zależności pomiędzy zasobami a emocjami negatywnymi oraz wymiarami osobowości. Wnioski: Można zauważyć dużą spójność zasobów w omawianych koncepcjach teoretycznych, a tym samym w mechanizmach ich oddziaływania, np. w radzeniu sobie przez człowieka w sytuacji trudnej. Można przyjąć, że zasoby wzajemnie się wzmacniają, czyli że siła ich oddziaływania będzie tym większa, im więcej zasobów będzie posiadała dana jednostka (a poziom danego zasobu będzie wyższy).Pozycja Prężność psychiczna osób dializowanych z perspektywy motywacji egzystencjalnej(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Ostrowski, Tadeusz M.Uwarunkowania egzystencjalne prężności psychicznej zdefiniowano, odwołując się do teorii libertalno-walorycznej sensu życia w ujęciu Tadeusza Ostrowskiego. Zgodnie z teorią sens życia jest ukształtowany przez poczucie wolności podmiotowej oraz wrażliwość wobec wartości. Celem badań było określenie związku pomiędzy sensem życia i jego uwarunkowaniami a prężnością psychiczną osób z niewydolnością nerek leczonych za pomocą hemodializy. Zbadano 48 osób poddawanych dializie. Zastosowano metody własne: Kwestionariusz Poczucia Wolności, Kwestionariusz Wartości, Kwestionariusz Stosunku do Życia oraz Skalę Pomiaru Prężności (SPP-25) w opracowaniu Niny Ogińskiej-Bulik i Zygfryda Juczyńskiego i skalę kontrolną z Kwestionariusza Samooceny (autorstwa Williama H. Fittsa w opracowaniu Anny Sadlińskiej). Wyniki badania osób dializowanych porównano z grupą 168 osób zdrowych. Osoby dializowane mają znacząco niższe poczucie sensu życia w porównaniu z osobami zdrowymi, natomiast większe znaczenie przykładają do wartości twórczych. Jedną z tych wartości jest szeroko rozumiany obowiązek, który oceniają jako szczególnie ważny w ich życiu. Prężność osób dializowanych nie odbiega od normy, z wyjątkiem Optymistycznego nastawienia do życia i zdolności do mobilizowania się w trudnych sytuacjach, który to czynnik jest mniejszy w tej grupie. Wariancję prężności osób dializowanych w 29% wyjaśnia poczucie wolności podmiotowej oraz sens życia.Pozycja Wyznaczniki wtórnego stresu traumatycznego wśród terapeutów(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Michalska, PaulinaWprowadzenie: U profesjonalistów pracujących z osobami, które doświadczyły zdarzeń traumatycznych, mogą pojawić się negatywne konsekwencje prowadzonych terapii w postaci wtórnego stresu traumatycznego (STS). Celem badań było ustalenie wyznaczników negatywnych skutków pośredniej ekspozycji na traumę wśród terapeutów. Materiał i metody: Analizie poddano wyniki badań 76 terapeutów w wieku 26–58 lat (M = 37,87; SD = 7,36). W badaniach wykorzystano Inwentarz Wtórnego Stresu Traumatycznego, Skalę Wrażliwości Empatycznej, Skalę Pomiaru Prężności, Inwentarz Podstawowych Przekonań, Skalę Poznawczego Przetwarzania Traumy oraz Skalę Wsparcia Społecznego. Wyniki: Uzyskane rezultaty wykazały pozytywne związki między zakłóceniami w podstawowych przekonaniach, strategią żalu i zaprzeczania oraz wszystkimi wymiarami empatii a STS. Prężność oraz wsparcie otrzymywane od współpracowników i znajomych korelowało negatywnie z STS. Głównym predyktorem objawów STS w badanej grupie terapeutów są zakłócenia w podstawowych przekonaniach. W przewidywaniu wystąpienia objawów STS ma również udział jedna z negatywnych strategii radzenia sobie z traumą, tj. zaprzeczanie (związek dodatni), oraz jeden ze wskaźników empatii, tj. osobista przykrość (związek dodatni). Wnioski: Istotne wydaje się uwzględnianie zasobów osobistych oraz zmiennych poznawczych w projektowaniu szkoleń podnoszących kwalifikacje osób pracujących z osobami po doświadczeniach traumatycznych, działań samopomocowych czy superwizyjnych w celu zapobiegania pojawianiu się objawów STS.Pozycja Poziom prężności a wybrane czynniki demograficzno-społeczne u pielęgniarek(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Merklinger-Soma, Maria; Wilczek-Rużyczka, EwaWprowadzenie: Do czynników niekorzystnie wpływających na funkcjonowanie pielęgniarek należą: narażenie na stres zawodowy z możliwością wystąpienia wypalenia zawodowego, praca w systemie zmianowym, ograniczony czas na wypoczynek oraz nadmierne obciążenie psychofizyczne (zmęczenie). Zasadniczym elementem oddziałującym pozytywnie na pracę pielęgniarek są zasoby osobiste. W ujęciu poznawczym i emocjonalnym osoby posiadające wysoki poziom zasobów osobistych kierują się harmonijnym i racjonalnym sposobem myślenia. Celem pracy było poznanie związku między poziomem prężności a wybranymi czynnikami demograficzno-społecznymi u pielęgniarek. Materiał i metody: Do badań zakwalifikowano 1420 pielęgniarek pracujących w oddziałach zabiegowych i niezabiegowych. W badaniach wykorzystano Skalę Pomiaru Prężności (SPP-25) oraz autorski kwestionariusz ankiety do określenia czynników demograficzno-społecznych. Wyniki: U pielęgniarek stwierdzono nieznacznie podwyższony poziom prężności. Istnieje związek między poziomem prężności a czynnikami demograficzno- społecznymi (wiek, miejsce zamieszkania, status związku, wykształcenie, rodzaj oddziału, system pracy). Wnioski: Przedstawione rozważania zobowiązują do dalszego kontynuowania i jednoczesnego poszerzania badań. W środowisku zawodowym pielęgniarek należy promować i wdrażać warsztaty treningowe rozwijające zasoby osobiste.Pozycja Empatia i jej postrzeganie w społeczeństwie przez studentów pielęgniarstwa(Oficyna Wydawnicza AFM, 2024) Wilczek-Rużyczka, Ewa; Jarząb, KamilaCelem przeprowadzonych badań była analiza zjawiska empatii oraz jej postrzegania w społeczeństwie przez studentów pielęgniarstwa. W badaniu uczestniczyło 146 studentów pielęgniarstwa z południowej Polski, głównie na studiach I stopnia w trybie stacjonarnym (43,2%) i II stopnia zarówno w trybie stacjonarnym (45,2%), jak i niestacjonarnym (11,6%). W zdecydowanej większości grupę badawczą stanowiły kobiety (87,7%), a także osoby, które miały nie więcej niż 25 lat (62,3%), bezdzietne (71,2%) oraz mieszkające na wsi (67,1%). W badaniach wykorzystano dwa wystandaryzowane kwestionariusze autorstwa Ewy Wilczek-Rużyczki: Kwestionariusz Empatii Emocjonalno-Poznawczej oraz Kwestionariusz Postrzegania Empatii. Dane socjodemograficzne zbadano za pomocą autorskiego kwestionariusza dotyczącego stopnia, formy i roku studiów, płci, wieku, obszaru zamieszkania, statusu zawodowego, cywilnego i materialnego oraz posiadania dzieci. Analiza statystyczna wykazała, że wśród studentów pielęgniarstwa przeważa wysoki poziom empatii emocjonalnej, poznawczej i postrzegania empatii, a wraz z wyższym poziomem empatii emocjonalnej i poznawczej podnosił się poziom postrzegania przez nich empatii w społeczeństwie. Osoby młode, bezdzietne, mieszkające na wsi i niepodejmujące aktywności zawodowej charakteryzują się wyższymi wynikami w zakresie postrzegania empatii w społeczeństwie. Studenci studiów magisterskich w trybie niestacjonarnym wykazali się niższym poziomem empatii poznawczej i postrzegania empatii w społeczeństwie w porównaniu ze studentami na poziomie licencjackim. Studenci studiów I stopnia na kierunku pielęgniarstwo są empatyczną grupą w zakresie empatii poznawczej, emocjonalnej oraz postrzegania empatii. Jednakże badani charakteryzujący się obciążeniami stresogennymi w zakresie socjodemograficznym wykazują niższe poziomy empatii oraz jej postrzegania. Podobnie studenci II stopnia, którzy w większym stopniu spotykają się z obciążającą psychicznie praktyką kliniczną. Uzyskane wyniki mogą świadczyć o konieczności wprowadzenia treningu empatii na możliwie jak najwcześniejszym etapie edukacji pielęgniarskiej. Bezpośrednio będzie się on przekładał na wzrost poziomu empatii oraz jej postrzegania, a co za tym idzie na podnoszenie jakości profesjonalnej opieki skoncentrowanej na pacjencie.Pozycja Wprowadzenie(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Stanek, JuliaPozycja Funkcja psychologiczna podatku na przykładzie daniny solidarnościowej(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Klimek, PawełFunkcję psychologiczną podatku należy wyróżnić, ponieważ zjawisko opodatkowania uzewnętrznia problemy dwóch przeciwstawnych interesów, a władza podatkowa nakładająca podatek powinna troszczyć się o urzeczywistnienie dochodów budżetowych z jego tytułu, natomiast (według Ferdynanda Zweiga) „z wiekuistej tradycji, a w części i z natury egoizmu ludzkiego, każdy podatnik uważa skarb publiczny za wroga, przed którym należy się bronić wszelkimi siłami”. Nie oznacza to jednak, że nierównorzędne stosunki prawnopodatkowe powinny mieć charakter konfl iktowy. Dlatego władza podatkowa musi uwzględniać nie tylko gospodarcze, społeczne i polityczne, ale też psychologiczne uwarunkowania podatku. W efekcie można stwierdzić, że funkcja psychologiczna jest realizowana, gdy podatnicy akceptują nałożenie podatku i są przekonani, że uiszczają go słusznie. Niemniej prawo podatkowe regulujące dany podatek jest akceptowane przede wszystkim wtedy, gdy podatnicy danego podatku mogą poznać konsekwencje swoich działań i uzyskują wsparcie ze strony organów podatkowych w wykonaniu nałożonych na nich obowiązków. Funkcja psychologiczna wiąże się więc także innymi funkcjami sprawiedliwościowo-etycznymi, a mianowicie funkcjami: etyczną i zaufania. Powyższe tezy mają doniosłe znaczenie teoretyczne. Niemniej, żeby pojąć ich praktyczne znaczenie warto przeanalizować studium przypadku daniny solidarnościowej, o którą od 1 stycznia 2019 r. uzupełniono podatek dochodowy od osób fi zycznych.Pozycja Kilka uwag o aborcji na tle funkcji afirmacyjno-motywacyjnej prawa karnego(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Strzelec, AdamW artykule zaprezentowane zostały wybrane zagadnienia dotyczące aborcji z punktu widzenia funkcji afirmacyjno-motywacyjnej prawa karnego. Impulsem do podjęcia tematu był wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r. (K 1/20, OTK-A 2021, nr 1), którym dokonano istotnego ograniczenia zakresu legalnych zabiegów przerywania ciąży. Rozszerzono tym samym zakres odpowiedzialności karnej za przestępstwo aborcji, co wywołało niezadowolenie dużej części społeczeństwa. Istotnym czynnikiem motywującym adresatów norm prawnych do ich przestrzegania jest zgodność tych norm z systemem wartości powszechnie akceptowanym w danym społeczeństwie. W opracowaniu dokonano przybliżenia funkcji afirmacyjno-motywacyjnej i jej roli w prawie karnym, ze szczególnym uwzględnieniem jej realizacji w procesie zmian prawa aborcyjnego i wynikających z tego konsekwencji społecznych.Pozycja Sędziowie o emocjach – rozważania w świetle badań empirycznych(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Partyk, AleksandraCzy sędziowie mają „prawo do emocji”? Zagadnienie emocji w orzekaniu od wieków budzi zainteresowanie badaczy zajmujących się różnymi dyscyplinami nauki. Sędzia, który rozsądza spór, powinien podejmować decyzje w sposób obiektywny i niestronniczy. Nie oznacza to jednak, że w swojej pracy nie odczuwa różnego rodzaju emocji. W tym kontekście warto zadać pytanie o to, w jaki sposób sami sędziowie postrzegają swoje emocje i w jaki sposób starają się nad nimi panować. Warto zwrócić uwagę, iż ten ważki temat nie został kompleksowo przeanalizowany w piśmiennictwie. Wypowiedzi sędziów odnoszące się do psychologicznych aspektów ich zawodu nie są często prezentowane w literaturze. Celem artykułu było więc przybliżenie tej problematyki. W niniejszym tekście przedstawione zostały rozważania odnoszące się do emocji towarzyszących orzekaniu, oparte w szczególności na badaniach empirycznych. Analizy bazowały zwłaszcza na badaniach ankietowych przeprowadzonych na grupie polskich sędziów oraz na anonimowych wywiadach z kilkoma polskimi sędziami. Wyniki tych badań pozwalają przybliżyć zagadnienie emocji dostrzeganych przez sędziów w związku z ich pracą. W tekście uwypuklono, iż czym innym jest stan, w którym dana jednostka nie odczuwa emocji, czym innym to, że stara się ich nie okazywać. W tekście przedstawiono analizę odnoszącą się do emocji, które u siebie dostrzegają sami sędziowie. W artykule zostały także zaprezentowane rozważania odnoszące się do tego, czy istnieją określone kategorie spraw, przy których rozpoznawaniu sędziowie stwierdzają ponadprzeciętne nasilenie emocjonalne. Analizę wzbogaca część odnosząca się do problemu radzenia sobie sędziów z emocjami. Rozważania zaprezentowane ukazują ważkość problemu radzenia sobie sędziów z własnymi emocjami, co – w ocenie Autorki – wymaga uwzględnienia w procesie szkolenia sędziów.Pozycja Ocena wiarygodności bez emocji, czyli przesłuchania na piśmie i podczas e-rozpraw(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Jasińska, KatarzynaW niniejszym artykule dokonana zostaje analiza przebiegu przesłuchania świadka (strony) pod kątem zachowań niewerbalnych i zjawisk paralingwistycznych, w tym jego reakcji na zadawane pytania, jako istotne elementy oceny wiarygodności dowodu z przesłuchania świadka. Podjęto również próbę odpowiedzi ma pytanie, czy – a jeśli tak, to jaki – powinny mieć one wpływ na wykładnię nowych w polskiej procedurze cywilnej przepisów o pisemnych zeznaniach świadka oraz – nieco starszych, choć dopiero ostatnio stosowanych na dużą skalę – przepisów o rozprawach zdalnych. Rozważania prowadzone są w pierwszej kolejności o odniesieniu do etapu podejmowania decyzji o skorzystaniu z wymienianych wyżej instytucji procesowych. W kontekście e-rozpraw analizie na tym etapie została poddana przesłanka pozytywna możliwości odstąpienia od takiego trybu postępowania, a mianowicie przesłanka „konieczności” procedowania na rozprawie (a nie na posiedzeniu niejawnym), a także – w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń – przesłanka „szczególnych okoliczności danej sprawy”. W dalszej kolejności przeanalizowano wpływ powyższych aspektów oceny wiarygodności zeznań świadków na możliwość powtórzenia zeznań złożonych na piśmie (w szczególności na żądanie strony) oraz ewentualnego naruszenia prawa strony do obrony jej praw w związku z podjęciem przez sąd decyzji o procedowaniu w trybie zdalnym w sytuacji, gdy utrudnia to prawidłową ocenę zeznań świadków. Uwagę poświęcono także problemom technicznym podczas rozpraw zdalnych, powodujących m.in. to, że zeznającego świadka można tylko usłyszeć, a nie zobaczyć.Pozycja Czynniki wpływające na motywację obywateli do aktywnego udziału w życiu publicznym(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Bednarczyk-Płachta, AgnieszkaZmiany zachodzące w obrębie prawa administracyjnego są wynikiem motywacji, która determinuje działania obywateli do uczestniczenia w życiu publicznym, oraz wpływu tworzonych norm prawnych na możliwości aktywnego udziału społeczeństwa w realizowaniu zadań administracji publicznej. Kompetencja prawna do korzystania z instrumentów i instytucji prawa administracyjnego w łatwy dla każdego obywatela sposób, dostęp do informacji publicznej i inne formy działania stosowane w obrębie prawa administracyjnego pomagają w realizacji zadań administracji świadczącej, powodując zmianę w zachowaniu poszczególnych grup społecznych, motywując je do wywierania wpływu na życie publiczne. Możliwość sprawowania kontroli społecznej (obywatelskiej) nad działaniami organów administracji publicznej motywuje obywateli do większego zaangażowania w sprawy społeczne, w szczególności w działania najbliższych im społeczności gminnych. Zwiększanie świadomości mieszkańców co do ich uprawnień w sprawowaniu kontroli obywatelskiej nad działaniami administracji publicznej wpływa na poczucie ich sprawczości oraz motywuje do działania. Motywacyjna funkcja prawa przejawia się na tym gruncie w wielu uregulowaniach normatywnych konstytuujących środki kontroli społecznej, którymi coraz chętniej posługują się obywatele, zwłaszcza w dobie społeczeństwa informacyjnego i możliwości wykorzystania w tym celu zdalnej komunikacji z administracją publiczną. W opracowaniu omówione zostały wybrane aspekty kontroli obywatelskiej gwarantowanej na gruncie prawa powszechnie obowiązującego i ich wpływ na motywację społeczną do oddziaływania na sposób świadczenia administracji publicznej.Pozycja Emocje w teorii prawa(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Stanek, JuliaPomimo wielu punktów stycznych pomiędzy emocjami a prawem emocje w kontekście zagadnień prawnych rzadko stają się przedmiotem badań, a zwłaszcza badań w teorii prawa. Na początku XX wieku Leon Petrażycki podjął jedną z pierwszych prób ustalenia zależności pomiędzy prawem a emocjami. Psychologiczna teoria prawa Petrażyckiego została oparta na koncepcji emocji etycznych. W tym ujęciu przyciągające i odpychające emocje etyczne wraz wyobrażeniami określonych zachowań stanowią podstawę motywów postępowania. Ówcześnie nowatorską teorię prawa Petrażyckiego, w świetle rozwoju psychologii, obecnie uznamy za nieaktualną i przestarzałą, w szczególności w zakresie rozumienia jej kluczowego elementu – emocji. Celem niniejszego tekstu jest rozważenie, jak obecnie możemy interpretować emocje w ramach psychologicznej teorii prawa. W tym celu proponowane jest skoncentrowanie się na analizie podejścia wywodzącego się z tzw. motywacyjnej tradycji badań nad emocjami – teorii konstruowanej emocji (L.F. Barrett). Podstawowym założeniem tej teorii jest to, że emocje nie są wyzwalane, lecz są konstruowane przez mózg na podstawie doświadczeń wywołanych przede wszystkim interakcjami ze środowiskiem, w którym funkcjonujemy. Zastosowanie teorii konstruowanej emocji pozwala na zaktualizowanie – na podstawie współczesnej wiedzy naukowej – psychologicznej teorii prawa.Pozycja Motywacja w świetle popełniania wykroczeń i przestępstw w prawie pracy w zakresie wyboru zatrudnienia(Oficyna Wydawnicza AFM, 2022) Piwowarska, KingaW artykule zaprezentowane zostały wybrane zagadnienia dotyczące funkcji afirmacyjno-motywacyjnej prawa karnego. Prawo karne jest narzędziem reakcji państwa na nieakceptowalne w danej społeczności zachowania, przybierające postać przestępstw. Spełnia ono szczególną rolę w systemie prawa. W związku ze szczególnym charakterem norm prawa karnego, zarówno na etapie jego stanowienia, jak i stosowania, należy mieć na względzie stawiane przed nimi funkcje, w szczególności funkcję ochronną, gwarancyjną, sprawiedliwościową czy kompensacyjną. Nie można przy tym pominąć obowiązującego w danym środowisku systemu wartości. Tworząc normy prawne, trzeba mieć na względzie, że będą one funkcjonowały w danym społeczeństwie, w którym obowiązują określone normy moralne i etyczne. Normy prawne nie powinny więc narzucać oderwanego od powszechnie akceptowanego w danym społeczeństwie systemu wartości. Oderwanie norm prawnych od systemu fundamentalnych wartości akceptowalnych społecznie prowadzi bowiem do zjawiska anomii, które charakteryzuje się poczuciem braku związania normami, z którymi ich adresaci się nie identyfikują.