Ikonograficznoprawne aspekty Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie ikonograficznoprawnych aspektów Bitwy p o d Grunwaldem Jana Matejki. Pochodzący z 1878 r. obraz przedstawia jedno z najważniejszych zwycięstw odniesionych przez Polskę i wpisuje się w cykl dzieł Matejki mających ukazywać chwałę Rzeczypospolitej. Wobec obrazu podnoszone były zarzuty dotyczące np. naruszenia zasad perspektywy, nieścisłości historycznej czy nadmiernego stłoczenia postaci - cechy te wynikają jednak ze szczególnej wizji Matejki i wymowy jego dzieła. Wizualizacja prawa w Bitwie p o d Grunwaldem obejmuje przede wszystkim kwestie takie jak sygnalizacja uprawnień i funkcji, odznaki godności i władzy, znaki jurysdykcji, pozycja w strukturze społecznej (stan społeczny). W szczególności Autorka omawia cechy ubioru rycerskiego i strój rycerzy zakonu krzyżackiego, insygnia (np. berło Uniwersytetu Jagiellońskiego, włócznia św. Maurycego) i broń (np. topór katowski).

The aim of this article is to present iconographical and legal aspects of Jan Matejko’s Battle o f Grunwald. The painting comes from 1878 and presents one of the most important victory in Polish history. It belongs to Matejko’s paintings catalogue designed to picture glory of Poland. There were a lot of accusation regarding this painting (rules of perspective’s infringement, historical inaccuracy, excessive herding of figures), but it was caused by Matejko’s vision. The visualization of law in the Battle o f Grunwald encompasses numerous issues, such as signalization of entitlements and functions, badges of dignity or authority, signs of jurisdiction, position in social structure (class). Notably Authoress elaborates attributes of knightly attire and attirement of the Teutonic Knights, insignia (e.g. the scepter of Jagiellonian University, the spear of St. Maurice), weapon (e.g. the executioner’s axe).