Wojna pamięci. Stosunki francusko-algierskie po 1962 roku

Abstract

"W polityce pamięci prowadzonej po II wojnie światowej, Francja wyznawała zasadę zgody narodowej, przypieczętowanej w 1953 r. amnestią. Miała ona pozwolić zapomnieć o wewnętrznym konflikcie, który podzielił Francuzów – na tych z Vichy oraz tych z Résistance i Wolnej Francji generała de Gaulle’a. Do świadomości społecznej przebijał się jednak ciężar współwiny reżimu Vichy, który kolaborował z Niemcami podczas II wojny światowej, i – jak ujął to jeden z francuskich historyków – „obowiązek pamięci” powoli zastępował „obowiązek zapomnienia” . W latach 80. i 90. wszczęto procesy – przerwane przez amnestię – najpierw przeciwko Niemcowi Klausowi Barbiemu, a później francuskim kolaborantom: Paulowi Touvierowi i Réné Bousquetowi. Najważniejszy jednak był proces wysokiego urzędnika, byłego prefekta policji w Paryżu, Maurice’a Papona, odpowiedzialnego za deportację Żydów z Bordeaux w latach 1942–1944. Proces rozliczeń z przeszłością wyraźnie przyśpieszyło objęcie prezydentury przez Jacquesa Chiraca w 1995 r. Był on pierwszym, który uznał odpowiedzialność Francji jako państwa – a nie tylko reżimu Vichy – za politykę antyżydowską w czasie wojny."(...)