Janusowe oblicza populizmu

Abstract

Z wprowadzenia: "Populizm, podobnie jak większość ważnych terminów używanych w językach nauk społecznych, zarówno w celach idiograficznych (w rozumieniu Wilhelma Windelbanda, gdy poznanie ogranicza się wyłącznie do opisu faktów jednostkowych), jak i eksplanacyjnych (np. wyjaśniających, dlaczego w określonych warunkach, zbiorowości – wspólnoty i stowarzyszenia – zachowują się w określony sposób, a także z jakich powodów w pewnych fazach życia publicznego retoryka skażona korupcją dyskursu politycznego znajduje swych zwolenników, a w innych nie), należy do zbioru nazw polisemantycznych. Czasami, w określonych stanach życia społeczno-politycznego, towarzyszy jej konotacja neutralna, podczas gdy w innych – emocje pozytywne lub negatywne. Co więcej, wbrew pozorom, nie jest to nowa kategoria pojęciowa, lecz ma długie dzieje, sięgającą przełomu IV/ III w. p.n.e. W metaforycznym sensie jest więc z populizmem co najmniej tak, jak z dwiema twarzami staroitalskiego Janusa, bóstwa biegu Słońca: jedna zwrócona jest w tył, a druga w przód, obie jednocześnie oznaczają przeszłość i przyszłość, początek i koniec, wejście i wyjście. Janusowe oblicze jest, zatem „zagadkowe, zmienne, dwuznaczne, dwustronne”."(...)