The American Dilemma 70 years later

Abstract

Autor ponawia pytania, jakie przed czytelnikami siedemdziesiąt lat temu postawił Gunnar Myrdal, oddając do ich rąk książkę An American Dilemma. The Negro Problem and Modern Democracy (New York and Evanston 1944). Książka ta osiągnęła w dziejach współczesnych nauk społecznych status niezwykły. Myrdal szuka bowiem odpowiedzi na pytanie, dlaczego społeczeństwo i państwo tworzone od początku na oświeceniowych tradycjach i demokratycznych zasadach odmawia, wbrew konstytucji, istotnej części swych mieszkańców podstawowych praw i wolności. Kolejne istotne pytania brzmią: dlaczego tak wielu tak łatwo jest mówić o fundamentalnych wartościach, nazywanych nie bez racji the American Creed i jednocześnie znaczącą część mieszkańców tej samej ziemi uważać za z natury gorszą od siebie, a więc niezasługującą na obywatelstwo i prawa z nim związane. Jak ludzie łączą te przeciwstawne punkty widzenia w pozornie spójną całość? Jak doszło do takiego stanu rzeczy i czy można – a jeśli tak, to poprzez jakie działania – doprowadzić do trwałego unicestwienia tego the vicious circle, zmuszającego do wyboru pomiędzy dwoma wzajemnie wykluczającymi się możliwościami?