Służba leśna Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846). Organizacja i formy działalności. Część I: Lasy państwowe i prywatne, personalia i finanse, zwalczanie przestępstw leśnych

Abstract

W artykule przedstawiono zasady organizacyjne Służby leśnej w Wolnym Mieście Krakowie (1815–1846), jak również w pierwszych latach po jego inkorporacji do Austrii (1846–1853). Odtworzono skład personalny administracji leśnej (Nadleśniczy Rządowy, Kontrolerzy Lasów Rządowych i Prywatnych, strażnicy leśni, gajowi) oraz szczegółowo omówiono zasady jej fi nansowania z budżetu WMK (w tym wysokość wynagrodzeń leśników), wreszcie – ukazano znaczenie dochodów z gospodarki leśnej dla Skarbu Publicznego, a w dalszej kolejności również podział lasów na państwowe (skarbowe) i prywatne. Osobno przedstawiono zasady zwalczania zjawisk stanowiących zagrożenie dla substancji leśnej w postaci naruszeń zatwierdzonych planów gospodarczych (wyrębów) oraz nielegalnej wycinki drzew, a także pożarów itp. Artykuł oparto o bogate zasoby archiwalne pochodzące z Archiwum Narodowego w Krakowie.

Th e article presents some organizational principles of the Forestry Unit in the Free City of Krakow (1815–1846) as well as fi rst years of its incorporation to Austria (1846–1853). A forestal administration list of persons was retrieved (governmental district forester, inspectors of governmental and private forests, forest guards and foresters) and principles of its funding from the budget of the Free City of Krakow (including the amount of foresters’ remunerations) were discussed in detail. Eventually, the importance of forest economy earnings to State Treasury was presented as well as a division of forests into state (treasury) and private ones. Th e principles of fi ghting incidents which posed a threat to forestal substances in the form of infringements of approved economic planning (logging) and illegal deforestation and fi res were shown separately. Th e article is based on rich records of archives coming from the National Archives in Krakow.