Elak, Leszek2020-07-312020-07-312020Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka 2020, nr 2, s. 33-47.1899-6264http://hdl.handle.net/11315/28451Polska jako jeden z wielu krajów dawnego bloku komunistycznego i członek Układu Warszawskiego przechodziła po II wojnie światowej dwa zasadnicze stany funkcjonowania na arenie międzynarodowej. Po pierwsze, będąc krajem satelitarnym Związku Radzieckiego, swoje fundamenty bezpieczeństwa i obronności budowała w oparciu o siłę militarną i polityczną UW przeciwko krajom Europy Zachodniej i Stanom Zjednoczonym, a więc przeciwko NATO. Po drugie, rozpad ZSRR oraz przemiany polityczno-społeczne i militarne w Europie Wschodniej na początku lat 80. XX w. spowodowały sytuację, w której Polska oderwała się od komunistycznego systemu. Pozwoliło jej to na budowanie demokracji i – jako krajowi neutralnemu – na dążenie do przynależności do NATO (również do Unii Europejskiej) jako gwaranta budowania własnej polityki bezpieczeństwa i obronności. Obecnie w drugiej dekadzie XXI w. Polska, ze względu na swoje niekorzystne geopolityczne położenie w Europie i aspiracje międzynarodowe, wiedzie prym w wywiązywaniu się z zobowiązań sojuszniczych oraz w zwiększaniu nakładów finansowych na modernizację przemysłu i zakupu nowych technologii, w tym na modernizację armii. Celem artykułu jest przedstawienie czytelnikowi, jak Polska budowała swoje bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe na przełomie XX i XXI w., w aspekcie zmian geopolitycznych w Europie. W artykule zawarto dogłębną analizę środowiska bezpieczeństwa Polski po roku 1989, przedstawiono chronologię zmian dokonywanych na arenie międzynarodowej w celu przyłączenia Polski do NATO i struktur europejskich oraz wkład naszego kraju w wspieranie pokoju na świecie.Poland – one of the countries of the former communist bloc, and a member of the Warsaw Pact after World War II – has undergone two major states of functioning on the international arena to this day. As a satellite country of the Soviet Union, it built its foundations of security and defence, based on the military and political strength of the Warsaw Pact against Western Europe, the United States, and generally against NATO. The collapse of the Soviet Union and the transformations that took place across Eastern Europe in the early 1980s resulted in a situation in which the country detached itself from the communist system, built its democracy and, as a neutral country, sought membership in NATO and the European Union, the two guarantors of building its own security policy and defence, given Poland’s geopolitical location. The goal of this paper is to familiarize the reader with the ways in which Poland built its national and international security at the turn of the 20th and 21st centuries against the background of the wave of geopolitical changes taking place in Europe. The paper provides an in-depth analysis of Poland’s security environment after 1989, presents the chronology of changes made internationally to join Poland to both NATO and European structures, and the country’s contribution to supporting world peace.Polen, als eins von vielen Ländern des ehemaligen kommunistischen Blocks und Mitglied des Warschauer Abkommens hat nach dem II. Weltkrieg zwei elementare Funktionierungszustände auf internationalen Ebene erfahren. Erstens, als Satellitenland der Sowjetunion, baute seine Sicherheits- und Verteidigungsfundamente auf der Grundlage der militärischen und politischen Kraft des Warschauer Abkommens gegen die westeuropäischen Länder und die Vereinigten Staaten, also gegen die NATO auf. Zweitens, bewirkten der Zerfall der ehemaligen UdSSR und der politisch-soziale und militärische Wandel in Osteuropa Anfang der 80-er Jahren die Situation, in der Polen vom kommunistischen System abbrach. Dadurch konnte es die Demokratie aufbauen und – als Neutralland – die Mitgliedschaft in der NATO (auch in der Europäischen Union) als Garantiegeber für den Aufbau der eigenen Sicherheit- und Verteidigungspolitik anstreben. Zur Zeit, in der zweiten Dekade des 21. Jahrhunderts, ist Polen aufgrund seiner ungünstigen geopolitischen Lage in Europa und seiner politischen Bestrebungen Vorreiter in der Einhaltung der Bündnisverpflichtungen und der Mehraufwände für die industrielle Modernisierung der Industrie und im Einkauf der neuen Technologien, darin Modernisierung der Armee. Das Ziel des Artikels ist die Darstellung, wie Polen seine nationale und internationale Sicherheit an der Wende des 20. und 21. Jahrhunderts im Hinblick auf die geopolitischen Veränderungen in Europa hergestellt hat. Der Beitrag enthält eine eingehende Analyse des polnischen Sicherheitsumfelds nach 1989, die Chronologie der Änderungen, die international vorgenommen wurden, um Polen sowohl der NATO als auch den europäischen Strukturen beizutreten, sowie den Beitrag des Landes zur Unterstützung des Weltfriedens.Польша, как одно из многих государств бывшего социалистического блока и членов Варшавского договора, после Второй мировой войны проходила два основных этапа функционирования на международной арене. Во-первых, будучи государ- ством-сателлитом Советского Союза, Польша строила свои основы безопасности и обороны на базе военной и политической силы стран-членов Варшавского до- говора против государств Западной Европы и Соединенных Штатов, то есть против НАТО. Во-вторых, распад СССР, политические, социальные и военные преобразо- вания в Восточной Европе в начале 80-х гг. XX века привели к отрыву Польши от социалистического лагеря. Это позволило ей построить демократию и в качестве нейтрального государства – стремиться к членству в НАТО (и в Евросоюзе) – гаранта построения собственной политики безопасности и обороны. В настоящее время, во втором десятилетии XXI века, Польша, имея ввиду свое неблагоприятное геополи- тическое положение в Европе и собственные международные устремления, стара- ется выполнять взятые на себя союзнические обязательства, а также увеличивает финансовые затраты на модернизацию промышленности и на покупку новых тех- нологий, в том числе на усовершенствование армии. В статье показано, как Польша строила свою национальную и международную безопасность на рубеже XX и XXI веков в аспекте геополитических изменений в Европе. В исследовании приведен анализ экологической безопасности Польши после 1989 г., указана хронология пе- ремен на международной арене, связанных со вступлением Польши в НАТО и ев- ропейские структуры, а также вклад государства в укрепление мира во всем мире.plUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 PolskabezpieczeństwoobronnośćUkład WarszawskiSojusz Północnoatlantyckistrategiczne środowisko bezpieczeństwageopolityczne położeniestrategia bezpieczeństwasecuritydefenseWarsaw PactNorth Atlantic Alliancestrategic security environmentgeopolitical locationsecurity strategySicherheitVerteidigungWarschauer AbkommenNordatlantisches Bündnisstrategisches Sicherheitsumfeldgeopolitische LageSicherheitsstrategieбезопасностьоборонаВаршавский договорСевероатланти- ческий альянсстратегическая среда безопасностигеополитическое положениестратегия безопасностиBezpieczeństwo narodowe i wewnętrzneHistoriaPolitologiaArtykuł2451-071810.34697/2451-0718-btip-2020-2-001