Zdanowski, Jerzy2019-04-152019-04-152011Krakowskie Studia Międzynarodowe 2011, nr 1, s. 27-48.1733-2680http://hdl.handle.net/11315/23200Z wprowadzenia: "Bliski Wschód jest w powszechnym rozumieniu muzułmański, ale obok muzułmanów w regionie mieszkali, i mieszkają nadal, wyznawcy judaizmu, chrześcijaństwa oraz innych religii. Region jest jeszcze bardziej zróżnicowany z punktu widzenia etnicznego. Wprawdzie Arabowie na obszarze od Maroka po Afganistan stanowią większość, ale mieszkańcami tego regionu są także Irańczycy, Turcy, Żydzi, Kurdowie, Berberzy, Turkmeni, Beludżowie, Tadżycy, Asyryjczycy, Ormianie, Grecy. W czasach imperium Osmanów (1517–1918) muzułmańska i niemuzułmańska ludność Bliskiego Wschodu była zorganizowana w millety (z arab. milla, dosł. wspólnota religijnych) – półautonomiczne wspólnoty, samorządne z punktu widzenia prawa i religii. Podstawą porządku i zróżnicowania społecznego przede wszystkim była wiara. Po rozpadzie imperium sytuacja w tym względzie uległa zasadniczej zmianie: narodziły się nowe państwa, których elity władzy reprezentowały większość religijno-etniczną, a dla legitymizowania swojego przywództwa zaczęły odwoływać się do ideologii narodowych. W samych mniejszościach również dojrzewała myśl o podkreślaniu odrębności – teraz nie tylko religijnej, ale także etniczno-narodowej. Proces ten postępował od czasów europejskiego Oświecenia, którego idee przenikały na Bliski Wschód. W nowej sytuacji obydwie strony zaczęły tworzyć nowy układ wzajemnych stosunków, a mniejszości religijno-etniczne musiały wypracować nowe strategie funkcjonowania w społeczeństwach zdominowanych przez muzułmanów. Wybitny historyk brytyjski Malcolm Yapp uważa, że można mówić o trzech strategiach zachowania tożsamości kulturowej przez mniejszości religijno-etniczne w XX w.: politycznym kwietyzmie i podtrzymywaniu tożsamości w sposób nie rzucający się w oczy, tworzeniu nowych ponadwspólnotowych tożsamości, które miały odsunąć kwestię przynależności etniczno-religijnej na dalszy plan oraz – o próbie zbudowania własnego państwa, w którym mniejszość stawałaby się większością i mogłaby podtrzymywać swoją tożsamość bez żadnych ograniczeń1. Które z tych trzech strategii okazały się najbardziej skuteczne z punktu widzenia interesów mniejszościowych wspólnot?"(...)plUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 PolskaBliski WschódmniejszościwspólnotaMilletyKulturoznawstwoReligioznawstwoSocjologiaArtykuł