Z wprowadzenia: "W drugiej części monografii Rozświetlenia. Wyzwania psychologiczne w czasie przełomu w podtytule w języku polskim użyto powszechnie zrozumiałego sformułowania: między teorią a empirią. W wersji angielskiej natomiast pojawia się dopowiedzenie – obecne w sposób niemy w wersji polskojęzycznej – o charakterze dookreślania (konkretyzacji) ważnego sensu zakresu (wymiaru) poczynionych i zawartych w tym zbiorze badań, a mianowicie: między „tym, co teoretyczne” a „tym, co empiryczne”. Za takie bowiem uchodzą bieguny wymiaru naukowych dociekań (biegun teoretyczny) i potwierdzeń (biegun empiryczny). Można przeprowadzać rozważania niejako w obu kierunkach, czego dowodzą liczne dane zebrane również w tekstach tej publikacji. Z dociekań teoretycznych płyną impulsy i pomysły do ustaleń i potwierdzeń empirycznych."(…)