Powodami kryminalizacji, a zarazem głównymi czynnikami skłaniającymi ustawodawcę do objęcia karalnością określonego rodzaju zachowań są spostrzeżenia, że jakieś dobro prawnie chronione doznaje uszczerbku lub jest nim zagrożone. Jedną z podstawowych funkcji prawa karnego jest bowiem zabezpieczanie ważnych dla rozwoju jednostek i funkcjonowania społeczeństwa dóbr przed atakami na nie ze strony osób naruszających normy prawne. Ocena przydatności ingerencji prawnokarnej obejmuje dwa ściśle ze sobą związane aspekty: przydatność kryminalizacji danego zachowania oraz przydatność danej sankcji karnej. Zasada przydatności nakazuje odrzucenie represji karnej w tych wszystkich przypadkach, w których w świetle ustaleń nauki nie jest ona w stanie doprowadzić do realizacji założonych celów społecznych. Zasada proporcjonalności sensu stricto nakazuje zachowanie odpowiedniej proporcji między efektem regulacji, a ciężarem nakładanym na jednostkę. Jednym z warunków odpowiedzialności za wykroczenie jest społeczna szkodliwość czynu, jako materialna cecha, przez którą rozumie się ujemną wartość zachowania z punktu widzenia przyjętych w społeczeństwie założeń aksjologicznych, zjawisko społecznie niepożądane, a zatem z ludzkiego punktu widzenia negatywne. Nie budzi wątpliwości, że racją wprowadzenia do ustawy typu czynu zabronionego pod groźbą kary jest jego abstrakcyjnie oceniona społeczna szkodliwość. W roku 2000 r. zdecydowano się na uzupełnienie zakresu ochrony dobra prawnego jakim jest życie i zdrowie człowieka w szczególnym obszarze aktywności jakim jest ruch lądowy, wodny i powietrzny o art. 178a KK, który już od samego początku budził szereg różnego rodzaju wątpliwości, a to z uwagi przede wszystkim na zauważalne swoiste „nałożenie” na istniejące/zastane w Kodeksie wykroczeń znamię stanu po użyciu podobnie działającego środka znamienia stanu pod wpływem środka odurzającego, stanowiącego lub w zamyśle ustawodawcy mającego stanowić alternatywę dla stanu nietrzeźwości. Na chwilę obecną, jak się wydaje, w tym zakresie mamy do czynienia z utrzymywaniem sztucznego, jedynie formalnego rozwarstwienia odpowiedzialności. Po wprowadzeniu typu opisanego w art. 178a KK dotychczas opisany w art. 87 KW typ w części odnoszącej się do stanu po użyciu stał się normą praktycznie pozbawioną jakiegokolwiek stopnia abstrakcyjnie postrzeganej społecznej szkodliwości, gdyż – jak pokazała praktyka – kwalifikuje się tutaj sytuacje stwierdzenia w organizmie ludzkim nieaktywnej formy metabolitu, co podważa występowanie elementu materialnego już na poziomie abstrakcyjnego opisu.

The reasons for the criminalization, and also the main factors driving the legislature to criminalize certain types of behavior are observations that some protected value is being harmed or threatened by harm. One of the main functions of criminal law is in fact the protection of values that are important to the development of individuals and society against attacks by violators of the rules of law. Evaluation of the usefulness of criminal law’s interference involves two closely related aspects: the usefulness of the criminalization of a given behavior and the suitability of the criminal sanction. The principle of utility requires the rejection of penal repression in all cases in which, in the light of the findings of science, it is not in a position to lead to the achievement of social goals. The principle of proportionality in the strict sense tells us to maintain the appropriate balance between the effect of the regulation and the burden imposed on the individual. One of the conditions for being guilty of an offense is the social harm of the act as the substantive quality, which is understood to mean the negative value of behavior from the point of view of axiomatic assumptions adopted in a society. It is a socially undesirable phenomenon and, therefore, negative from a human point of view. There is no doubt that the reason for the introduction of a criminal offense into a statute is its abstractly assessed social harm. In 2000 a decision was made to supplement the protection of a legal interest that is human life and health, particularly in the area of activity of movement on land, water and air, by sec. 178a CC, which from the beginning has raised many different types of questions. This is primarily due to a noticeable specific obligation for imposing on existing offenses in the Code an element of the state after having used a substance, similar to the state under the influence of an intoxicating substance, forming or being intended to form by the legislature an alternative to the state of intoxication. Currently, in this respect it seems that we have to deal with maintaining artificial, solely formal layer of responsibility. After the introduction of the type described in sec. 178a CC previously described in sec. 87 CM in the part referring to the state after use, it has become the norm virtually devoid of any degree of abstractly perceived social harm because – as practice has shown – it qualifies situations where forms of an inactive metabolite are found in the human system body, which undermines the existence of a substantive element at the level of the abstract description.